ย้อนดู แผ่นดินไหวขนาด 9.5 รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ เกิดขึ้นเมื่อ 4,000 ปีก่อน
ทีมนักวิทยาศาสตร์และนักโบราณคดีนานาชาติ ทั้งจากประเทศชิลีและอีกหลายประเทศในยุโรป ร่วมกันเผยหลักฐานชิ้นแรกที่ชี้ว่า แผ่นดินไหวครั้งรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติเท่าที่เคยมีการค้นพบมา ได้แก่แผ่นดินไหวบริเวณชายฝั่งทางตอนเหนือของชิลี เมื่อราว 3,800 ปีก่อน
แผ่นดินไหวที่มีขนาดหรือแม็กนิจูดถึง 9.5 ทำให้เกิดคลื่นยักษ์สึนามิสูง 20 เมตร ซัดเข้าชายฝั่งของบริเวณดังกล่าว ระลอกคลื่นยังซัดไปไกลถึงฝั่งตะวันออกของประเทศนิวซีแลนด์ ทำให้ก้อนหินใหญ่ขนาดเท่ารถยนต์ที่ชายหาด เคลื่อนที่ห่างจากตำแหน่งเดิมลึกเข้าไปในแผ่นดินใหญ่หลายร้อยกิโลเมตร
ความเสียหายอย่างมหาศาลที่เกิดขึ้นจากภัยธรรมชาติ ทำให้ผู้คนไม่หวนกลับมาตั้งถิ่นฐานในแถบนั้นอีกนานถึง 1,000 ปี ทั้งยังสร้างความปั่นป่วนขัดแย้งทางสังคมให้กับชุมชนพื้นที่ใกล้เคียง ในแถบทะเลทรายอาตากามา (Atacama Desert) อีกด้วย
ก่อนหน้านี้แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่สุดที่มีการจดบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์โลก ได้แก่เหตุแผ่นดินไหวขนาด 9.4 ที่เมืองวัลดิเวีย (Valdivia) ทางตอนกลางของชิลีเมื่อปี 1960 ซึ่งเหตุการณ์นี้ทำให้เกิดคลื่นยักษ์สึนามิแผ่ไปทั่วมหาสมุทรแปซิฟิก และมีผู้เสียชีวิตไปราว 6,000 คน
ผลการศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสาร Science Advances ระบุว่าเหตุธรณีพิโรธที่เกิดขึ้นเมื่อ 3,800 ปีก่อน เป็นแผ่นดินไหวชนิดเมกะทรัสต์ (Megathrust Earthquake) ซึ่งมีความรุนแรงมากที่สุดในบรรดาแผ่นดินไหวทุกประเภท เกิดจากการมุดตัวของแผ่นเปลือกโลกบางส่วนลงไปอยู่ใต้แผ่นเปลือกโลกอีกแผ่นหนึ่ง
แรงดันที่สะสมระหว่างการมุดตัวเป็นเวลานาน ทำให้รอยเลื่อนที่มีความยาวกว่า 1,000 กิโลเมตรแตกออก ปลดปล่อยพลังงานในรูปแบบของแรงสั่นสะเทือนมหาศาลออกมาในที่สุด
ทีมผู้วิจัยทราบถึงความรุนแรงและช่วงเวลาที่เกิดเหตุแผ่นดินไหวนี้ได้ หลังทำการวิเคราะห์ตะกอนดิน หิน และทรายจากท้องทะเล ที่พลัดขึ้นไปอยู่ผิดที่ผิดทางบนบก รวมทั้งใช้ไอโซโทปกัมมันตรังสีคาร์บอน-14 ตรวจหาอายุของซากพืชและสัตว์ทะเลโบราณ ซึ่งพบในพื้นที่ห่างไกลจากชายฝั่งเป็นอย่างมาก จนน่าสงสัยว่ามันถูกคลื่นยักษ์สึนามิพัดพามาในเหตุแผ่นดินไหวครั้งนั้น
ทีมนักโบราณคดียังขุดพบกำแพงหินเก่าแก่ที่มนุษย์ก่อขึ้น มีร่องรอยการล้มพังเพราะถูกน้ำพัด โดยล้มในทิศทางที่ชี้ว่ามีคลื่นซัดมาจากชายฝั่งทะเลอีกด้วย
ช่วงเวลาที่เกิดเหตุแผ่นดินไหวและคลื่นยักษ์สึนามินี้ สอดคล้องกับยุคสมัยที่เกิดความวุ่นวายขัดแย้งระหว่างชนเผ่าในทะเลทรายอาตากามา ซึ่งเป็นบริเวณที่อยู่ไม่ไกลจากพื้นที่เกิดภัยธรรมชาติ
จึงมีความเป็นไปได้ว่าผู้คนในยุคนั้นพลอยได้รับผลกระทบทางสังคมอย่างใหญ่หลวงจากเหตุดังกล่าวไปด้วย ทั้งในเรื่องของการอพยพโยกย้ายถิ่นฐาน และการแย่งชิงทรัพยากรที่มีจำกัด
How Big Is A 9.0 Earthquake?
Back in time: 9.5-MAGNITUDE VALDIVIA EARTHQUAKE The Strongest Earthquake Ever Recorded.